Chính sách thuế quan 'Ngày giải phóng' của Trump bị phán quyết là vi hiến, mô hình thương mại toàn cầu phải đối mặt với việc tái cấu trúc

Vào ngày 28 tháng 5 theo giờ địa phương, Tòa án Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ đã đưa ra phán quyết lịch sử, xác định rằng chính sách thuế quan "Ngày Giải phóng" của chính quyền Trump công bố vào ngày 2 tháng 4 đã vượt quá thẩm quyền của mình và phán quyết rằng tổng thống không có quyền áp đặt thuế quan toàn diện đối với các đối tác thương mại. Phán quyết này không chỉ tác động trực tiếp đến nền tảng chính sách thương mại của Hoa Kỳ mà còn gây ra phản ứng dây chuyền giữa các đối tác thương mại toàn cầu, với các nền kinh tế lớn như Liên minh Châu Âu và Mexico đưa ra các kế hoạch thuế quan trả đũa. Bị ảnh hưởng bởi điều này, giá vàng giao ngay tại Châu Á mở cửa thấp hơn vào ngày 29 tháng 5, giảm mạnh 30 đô la xuống còn 3261,27 đô la một ounce, chạm mức thấp mới kể từ ngày 22 tháng 5. Chỉ số đô la Mỹ tăng vọt lên 99,98, gây ra những biến động nghiêm trọng trên thị trường tài chính toàn cầu.

1、 Phán quyết pháp lý: ‘đòn chí mạng’ vào tính hợp pháp của chính sách thuế quan

Tòa án Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ đã tuyên bố rõ ràng trong phán quyết của mình rằng việc chính quyền Trump sử dụng Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để áp đặt thuế quan vượt quá thẩm quyền được Hiến pháp trao cho Tổng thống và Quốc hội là cơ quan duy nhất được ủy quyền xây dựng các chính sách thương mại. Tòa án tin rằng bản thân thâm hụt thương mại không cấu thành tình trạng khẩn cấp quốc gia và tổng thống không có thẩm quyền đơn phương phát động một cuộc chiến thương mại toàn cầu vì lý do này. Đây là thách thức pháp lý lớn đầu tiên đối với các chính sách thuế quan của Trump và nếu phán quyết cuối cùng được duy trì, nó sẽ trực tiếp làm suy yếu nền tảng cốt lõi của các chính sách bảo hộ thương mại của ông. Mặc dù chính quyền Trump đã đệ đơn kháng cáo và yêu cầu Tòa Phúc thẩm Liên bang đình chỉ phán quyết, tòa án đã cho nhánh hành pháp tối đa 10 ngày để ngừng áp đặt thuế quan, giúp giảm đáng kể sự không chắc chắn về chính sách trong ngắn hạn.

2、 Phản ứng toàn cầu: nguy cơ đối tác thương mại ‘nổi loạn’ leo thang

EU: thuế quan trả đũa đang được áp dụng

Ủy ban châu Âu đã khởi xướng các thủ tục pháp lý để áp thuế đối với hàng hóa của Hoa Kỳ, với mục đích thực hiện các biện pháp đối phó có đi có lại đối với các sản phẩm nông nghiệp, thiết bị công nghiệp và các hàng hóa khác của Hoa Kỳ trị giá 95 tỷ euro. Bộ trưởng Kinh tế Đức Habermann tuyên bố rằng nỗ lực định hình lại các quy tắc thương mại thông qua thuế quan đơn phương của Hoa Kỳ đã vi phạm luật pháp quốc tế và Liên minh châu Âu sẽ kiên quyết bảo vệ lợi ích của chính mình. Trước đó, lời đe dọa áp thuế 50% đối với hàng hóa EU của Trump đã dẫn đến sự suy giảm rộng rãi trên các thị trường chứng khoán châu Âu, với chỉ số CAC40 của Pháp và chỉ số DAX của Đức đều giảm hơn 1%.

Mexico: Phản công kép của luật pháp và kinh tế

Bộ Ngoại giao Mexico tuyên bố sẽ nộp đơn khiếu nại với Canada lên WTO, yêu cầu phán quyết rằng chính sách thuế quan của Hoa Kỳ vi phạm các quy tắc thương mại quốc tế. Đồng thời, Bộ Kinh tế Mexico đã lập danh sách hàng hóa xuất khẩu sang Hoa Kỳ, đề xuất áp thuế 15%-25% đối với các sản phẩm nông nghiệp, phụ tùng ô tô, v.v. của Hoa Kỳ, liên quan đến khối lượng thương mại hơn 20 tỷ đô la Mỹ. Tổng thống Mexico Lopez nhấn mạnh rằng "chúng tôi sẽ không ngồi yên và nhìn Hoa Kỳ phá vỡ sự ổn định của chuỗi cung ứng Bắc Mỹ và sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ các ngành công nghiệp của chúng tôi.

Trung Quốc kêu gọi Hoa Kỳ quay trở lại khuôn khổ đa phương

Người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố rằng Trung Quốc luôn phản đối chủ nghĩa đơn phương và chủ nghĩa bảo hộ, đồng thời kêu gọi Hoa Kỳ tôn trọng pháp quyền và các quy tắc thương mại quốc tế. Mặc dù phán quyết này không liên quan trực tiếp đến thuế quan đối với Trung Quốc, nhưng các nhà phân tích chỉ ra rằng nếu cơ sở pháp lý của chính sách thương mại của Hoa Kỳ bị lung lay, nó có thể tạo ra cơ hội mới cho các cuộc đàm phán kinh tế và thương mại Trung-Mỹ.

3、 Thị trường vàng: Tâm lý ngại rủi ro giảm dần

Giá sụp đổ và rút vốn

Tin tức về việc đình chỉ chính sách thuế quan đã dẫn đến sự phục hồi nhanh chóng của khẩu vị rủi ro trên thị trường và các quỹ đã đẩy nhanh việc rút tiền khỏi các tài sản trú ẩn an toàn như vàng. Vào sáng ngày 29 tháng 5 tại Châu Á, vàng giao ngay mở cửa dưới mức 3300 đô la/ounce, chạm mức thấp là 3261,27 đô la/ounce, giảm mạnh 30 đô la hoặc 0,91% so với giá đóng cửa của ngày giao dịch trước đó. Khối lượng giao dịch tăng vọt 219000 lên 455000, đạt mức cao mới trong gần một tháng. Cùng lúc đó, chỉ số đô la Mỹ tăng vọt 0,35% lên 99,90 và lợi suất trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ tăng lên 4,45%, càng làm giảm sức hấp dẫn của vàng.

4、 Rủi ro tiếp theo: Biến động chính sách và thiên nga đen địa chính trị

Phản công pháp lý của chính quyền Trump

Mặc dù chính quyền Trump đã đệ đơn kháng cáo, các chuyên gia pháp lý chỉ ra rằng nếu Tòa Phúc thẩm Liên bang giữ nguyên phán quyết ban đầu, Trump có thể thay vào đó viện dẫn Mục 301 của Đạo luật Thương mại hoặc thúc đẩy luật của quốc hội nhằm cố gắng bỏ qua các hạn chế theo hiến pháp và khôi phục chính sách thuế quan. Việc thực hiện lặp đi lặp lại các chính sách như vậy có thể gây ra sự biến động nghiêm trọng của thị trường.

Bất ổn địa chính trị

Tình hình Trung Đông vẫn căng thẳng, và các hoạt động quân sự của Israel ở Gaza và hoạt động làm giàu uranium của Iran vẫn có thể làm bùng nổ nhu cầu tìm nơi trú ẩn an toàn bất cứ lúc nào. Ngoài ra, sự leo thang của xung đột Nga-Ukraine, những thay đổi trong tình hình trên Bán đảo Triều Tiên và các điểm rủi ro địa chính trị khác có thể là tác nhân kích hoạt sự phục hồi của giá vàng.

Cuộc khủng hoảng pháp lý của chính sách thuế quan “Ngày giải phóng” của Trump không chỉ gây ra sự điều chỉnh mạnh mẽ trên thị trường vàng mà còn có khả năng định hình lại bối cảnh thương mại toàn cầu. Thị trường hiện tại đã bước vào giai đoạn chi phối giảm giá và các hoạt động nên tuân theo xu hướng và chờ đợi cơ hội để phục hồi và bán khống. Đồng thời, chúng ta cần cảnh giác với sự bất ổn do những thay đổi về địa chính trị và chính sách mang lại, đồng thời thiết lập lệnh dừng lỗ nghiêm ngặt để bảo vệ sự an toàn của vốn gốc. Trong tuần tới, các nhà đầu tư cần tập trung vào chỉ số giá PCE cốt lõi của Hoa Kỳ, các bài phát biểu của các quan chức Cục Dự trữ Liên bang và những diễn biến trong tình hình Trung Đông, những yếu tố sẽ quyết định hướng đi ngắn hạn của thị trường vàng.